Wij mensen hebben een eigenaardige capaciteit: we kunnen zeggen wat er ๐ง๐ข๐๐ญ is.
Een boom is een boom. Het gras is groen. En toch kunnen wij zeggen: “๐๐ช๐ต ๐ช๐ด ๐จ๐ฆ๐ฆ๐ฏ ๐ฃ๐ฐ๐ฐ๐ฎ. ๐๐ช๐ต ๐จ๐ณ๐ข๐ด ๐ช๐ด ๐ฏ๐ช๐ฆ๐ต ๐จ๐ณ๐ฐ๐ฆ๐ฏ.”
Dit lijkt een simpele taalhandeling, maar het onthult iets diepers. Wij, mensen, hebben het vermogen om de werkelijkheid te ontkennen.
Om iets niet te zien, iets niet te willen weten, iets niet te erkennen. Dit vermogen onderscheidt ons van andere wezens.
๐๐ข๐๐ ๐๐ง, ๐จ๐ง๐ญ๐ค๐๐ง๐ง๐๐ง ๐๐ง ๐ฏ๐๐ซ๐๐ฐ๐๐ฅ๐๐ง.
Augustinus schreef: “๐๐ฆ ๐ญ๐ช๐ฆ๐จ๐ต ๐ฐ๐ฎ๐ฅ๐ข๐ต ๐ซ๐ฆ ๐ฅ๐ฆ ๐ข๐ฏ๐ฅ๐ฆ๐ณ ๐ธ๐ช๐ญ๐ต ๐ฎ๐ช๐ด๐ญ๐ฆ๐ช๐ฅ๐ฆ๐ฏ.” Maar Heidegger stelt een fundamentele wedervraag: “๐๐ข๐ต ๐ข๐ญ๐ด ๐ฅ๐ฆ ๐ญ๐ฆ๐ถ๐จ๐ฆ๐ฏ๐ข๐ข๐ณ ๐ฏ๐ช๐ฆ๐ต (๐ฎ๐ฆ๐ฆ๐ณ) ๐ธ๐ฆ๐ฆ๐ต ๐ฅ๐ข๐ต ๐ฉ๐ช๐ซ ๐ญ๐ช๐ฆ๐จ๐ต?”
Liegen is niet simpelweg een vergissing. Om te liegen, moet je de waarheid kennen. Maar wat gebeurt er als iemand zichzelf zรณ verstrikt in zijn eigen onwaarheden dat hij ze als waarheid gaat ervaren?
Dan wordt de leugenaar het slachtoffer van zijn eigen leugens. De wereld raakt verstoord, niet alleen voor de ander, maar ook voor zichzelf.
๐๐ ๐ฐ๐๐ซ๐๐ฅ๐ ๐๐ฅ๐ฌ ๐ฆ๐ข๐๐๐๐ฅ.
Ons vermogen tot ontkenning is niet alleen een psychologisch fenomeen, maar raakt aan iets existentieels. In de hedendaagsheid lijkt ontkenning systematisch te zijn geworden.
De techniek reduceert de wereld tot wat nuttig is. Een boom is niet meer een boom, maar een leverancier van hout. Een rivier is geen rivier, maar een energiebron. We ontkennen steeds vaker de fenomenen zoals ze zich aan ons tonen, en reduceren ze vaak tot middelen.
We zeggen impliciet: “๐๐ช๐ต ๐ช๐ด ๐จ๐ฆ๐ฆ๐ฏ ๐ฃ๐ฐ๐ฐ๐ฎ, ๐ฎ๐ข๐ข๐ณ ๐ฆ๐ฆ๐ฏ ๐ฑ๐ณ๐ฐ๐ฅ๐ถ๐ค๐ต.”
“๐๐ช๐ต ๐ช๐ด ๐จ๐ฆ๐ฆ๐ฏ ๐ณ๐ช๐ท๐ช๐ฆ๐ณ, ๐ฎ๐ข๐ข๐ณ ๐ฆ๐ฆ๐ฏ ๐ฃ๐ณ๐ฐ๐ฏ ๐ท๐ข๐ฏ ๐ฆ๐น๐ฑ๐ญ๐ฐ๐ช๐ต๐ข๐ต๐ช๐ฆ.”
Maar wat gebeurt er als we zรณveel ontkennen, dat we niet meer zien wat er werkelijk is?
๐๐ซ๐จ๐๐๐ฌ ๐ฏ๐๐ง ๐จ๐ง๐ญ๐ก๐ฎ๐ฅ๐ฅ๐ข๐ง๐ .
Waarheid is geen vaststaand iets is, maar een proces van onthulling.
Waarheid is niet simpelweg โde juiste weergave van de feitenโ. Het is een ruimte waarin iets zich kan laten zien. Maar wat als wij die ruimte afsluiten? Wat als wij zรณ vastzitten in een bepaalde manier van kijken dat we geen nieuwe werkelijkheid meer toelaten?
๐๐ ๐ฏ๐ซ๐ข๐ฃ๐ก๐๐ข๐ ๐จ๐ฆ ๐ญ๐ ๐จ๐ง๐ญ๐ค๐๐ง๐ง๐๐ง โ ๐๐ง ๐๐ ๐ ๐ซ๐๐ง๐ณ๐๐ง ๐๐ซ๐ฏ๐๐ง.
We kunnen nee zeggen. We kunnen weigeren. En wat als we het verkeerd gebruiken, als ontkenning niet langer een vorm van vrijheid is, maar een manier om de werkelijkheid niet te laten zijn zoals deze is?
Dagelijks begeleid ik mensen in hoe zij omgaan met waarheid en ontkenning. Bijvoorbeeld aan de hand van een vraagstuk waarin zij vastgelopen zijn.
Welkom om samen te onderzoeken.