Toen ik op een avond met mijn dochter naar de zonsondergang keek was het stil. Op een moment doorbrak ik de stilte door te vragen waar zij aan dacht. Tot mijn verbazing gaf Zale een antwoord op mijn vraag met een wedervraag:ย mama, waarom stel je die vraag?โ Dat antwoord had ik niet verwacht.
Ik maakte uit haar antwoord op dat mijn woorden haar dromerij hadden verstoord, dus bleef ik stil tot de zon bijna helemaal onder was en de tijd was aangebroken om naar bed te gaan. Terwijl we liepen, nam ik de draad weer op en vertelde haar dat ik de vraag stelde omdat ik wil weten wat zij denkt en voelt. Toen draaide ik haar vraag om en vroeg haar waarom zij vragen stelt. Zonder na te denken flapte Zale eruit: โOmdat ik alles wil weten.โ
DE KUNST VAN ECHT AANWEZIG ZIJN
Even ervaarde ik instinctief hoe het was om de โbeginnersgeestโ van een bijna 4-jarig kind te hebben en de wonderen van de wereld te ervaren, zonder vertekend te zijn door ervaring. Verwondering โ nieuwsgierig zijn โ draagt niet voor niets het woord โwonderโ in zich. In een staat van ontzag en verwondering komen we tot rust en zijn we volledig aanwezig in het moment. In plaats van vast te komen zitten in mijn eigen idee van de werkelijkheid kan ik het leven rechtstreeks ervaren en de sprankeling in alles om ons heen zien.
Toen Zale me de wedervraag stelde, verkeerde zij in een staat van verwondering. Zij ging voor 100% (?!) op in een unieke, prachtige zonsondergang, iets wat zij nog niet zo vaak heeft gezien. Ik daarentegen keek en genoot van de zonsondergang, maar ik dacht ook na over waar zij aan dacht. Omdat ik op diverse continenten vaak prachtige zonsondergangen heb gezien, had mijn gevoel van verwondering ingeboet door de kennis en ervaring die ik heb opgedaan.
HET WETEN LIGT IN DE ERVARING
Maar weten we echt iets? Kunnen we iets weten? En wat als we het niet meer weten? Wat kunnen we dan weten? In werkelijkheid is elk moment van ons leven een wonder dat zich ontvouwt, anders dan elk ander moment. Wanneer we tot deze waarheid ontwaken, kan iedere ervaring een openbaring worden. Een ander soort weten. De mysticus en filosoof Rav Kook uit de vorige eeuw vergelijkt dergelijke momenten van verhoogd ge-waar-zijn met het wonder van de schepping: โEen goddelijke openbaring stelt je in staat de schepping te ervaren, niet als iets wat is afgerond, maar als iets wat voortdurend in wording is, evolueert, opstijgt. Dit brengt je van een plek waar niets nieuw is naar een plek waar niets oud is; waar alles zichzelf vernieuwt, waar hemel en aarde zich verheugen.’
Wanneer we weten hoe dingen heten, zijn we geneigd te denken dat we weten wat ze zijn. Zonder naam kunnen we dichter komen bij het mysterie van het ding zelf, zoals te lezen valt in de Tao Te Tjing:
De naam die genoemd kan worden is niet de eeuwige Naam
โฆ
Het onnoembare is het eeuwige ware.
Foto door Judith Donker